Henk de Jager

Henk de Jager, Flipper Expert

Stukje uit Magazine Juli Oktober 2003

In ieder geval wil ik mijn kennis over Flippers veilig stellen.

Henk de Jager

‘De magie, de koppeling tussen techniek en creativiteit.

Dat is het antwoord van Henk de Jager als je hem vraagt wat hem nou zo boeit in de flipper. Nou ja, één van de antwoorden, want als er iemand de medemens enthousiast kan maken voor het flipperen, dan is het wel Henk de jager. Toch ziet hij, hoe spijtig ook, gene toekomst voor zijn passie. ‘De flipper heeft zijn tijd gehad.

Hij maakte zelf ooit een flipperautomaat, waarmee hij de kolommen van dit blad haalde. “Crack the Bank” staat nog steeds bij hem thuis. Later volgden er meer: “Daan’s Supercircus”, de eerste kleine kast, de “Route 66”, de “Bagatelle”, ’s werelds kleinste echt- spelende flipperkast met een speelveldmaat van 40 bij 21 centimeter.

Inmiddels werkt De Jager aan een nieuwe één meter flipperkast. Tevens is hij druk doende met het schrijven van een boek: een chronologische verhandeling over vrijwel alle ooit geproduceerde flip- perkasten.

Een planeetje op zich

Henk de jager “viel” voor de betovering van de flipperkast toen hij op 13-jarige leeftijd kennis maakte met een flipperkast. ‘Ik was met mijn ouders op vakantie in Schoorl. Naast de camping was een midgetgolfbaan waar onder een afdakje, in de open lucht, drie flipperkasten stonden. Die hele vakantie heb ik geen zon, zee of strand gezien. Alleen de flippers.

Ik was toen al gefascineerd door de verschillende modellen en hun vormgeving. Zo sterk, dat ik nu, 36 jaar later, nóg weet welke kasten daar toen stonden.’ Henk de Jager werd een groot bewonderaar van het artwork op de oude machines. Maar ook voor de vindingrijkheid van de spelontwerpers, die gangetjes, hekjes, poortjes en bumpers tot een uitdagend geheel weten te maken.

Om de charme van de flipper nog beter uit te drukken haalt hij een Amerikaanse psychologe aan: iedere flipperkast is met zijn gekleurde lichtjes en aansprekende tekeningen een soort planeetje op zich. Bij het ene model wordt je meegenomen naar de wereld van de ruimtevaart, een ander model plaatst je tussen de cancan danseressen in Parijs en weer een ander brengt je naar het Wilde Westen.

Zolang je speelt, en bevangen bent door de sfeer en de actie die het apparaat biedt, verblijf je buiten de “normale” aarde, en zet je even de beslommeringen van alledag van je af. Je bent één muntstuk lang éven bewoner van die planeet die de flipperkast lijkt te zijn.

‘ En Henk de Jager zegt over die filosofische uiteenzetting: ‘hoogdravend? Misschien, maar volgens mij zit er toch een kern van waarheid in.’

Henk bezig met zijn Flipperkast

Thuisgebruikers

Flippers in de horeca, maar lang niet meer zoveel als vroeger. Flipper tijdens evenementen, groot en klein, overal ten lande. Maar ook flipper bij particulieren. Gewoon thuis, waar de familie, of misschien maar één van de gezinsleden, achter de kast staat en steeds weer ballen afschiet. Op weg naar de eeuwige roem, ook al blijft die dan beperkt tot de eigen huiskamer.

Zijn er veel mensen die thuis zo’n kast hebben? Henk de Jager weet het niet precies. ‘Ik durf er geen peil op te trekken. Al vele jaren koop, verkoop en restaureer ik oude elektromechanische flipperkasten voor particulieren. In de regio Amsterdam, waar ik al meer dan dertig jaar werkzaam ben, dacht ik vaak dat ik de meeste “particuliere” flippers wel kende. Toch word ik regelmatig geconfronteerd met machines die ik nog nooit eerder onder handen heb gehad. Gewoon, bij de thuisgebruikers dus.

Daarbij de enorme hoeveelheid flipperkasten die op veilingsites als “marktplaats.nl” op internet te koop staan, doet mij veronderstellen dat er vele duizenden kasten in privé-bezit zijn.’

Het mooiste wat er is.

Rendabel exploiteren onmogelijk

Henk de Jager ziet geen toekomst voor de flipper. ‘Hoe graag ik het ook anders zou willen zien. De flipperkast heeft zijn tijd gehad. Er is een generatie opgegroeid die van jongs af aan de “virtual reality” spellen heeft gespeeld. Megasensatie: complete steden worden vernietigd, je vliegt van sterrenstelsel naar planeten, alles gelardeerd met speciale effecten. En ieder nieuw spel moet weer een grotere kick geven dan het vorige.

Deze generatie zal zich niet laten boeien door een zilveren bal die toch gebonden is aan de wetten van de zwaartekracht. Trucjes van de ontwerpers op flippergebied gaan steeds verder, maar tegen het video/virtual reality spektakel kan de flipperkast nooit op. Bovendien, doordat het publiek van nu steeds sneller een nieuw spel- en nieuwe effecten wil zien, is rendabel exploiteren van flipperkasten een bijna onmogelijke taak geworden.

Toen ik in 1971 in deze branche begon lag de economische levensduur van een flipper op wel tien jaar, nu is een model van drie jaar al hopeloos verouderd.’

Magische Machines

Jammer, maar het is de realiteit, meent Henk de Jager. Hij is werkzaam als administratief medewerker bij een middelgroot automatenbedrijf in Amsterdam, maar daarnaast restaureert hij nog steeds elektromechanische flipperkasten. En is hij nog immer aan het knutselen en aan het ontwerpen.

‘Niemand wil ze hebben, maar ik blijf zelf ontworpen flipperkasten bouwen. Daarnaast heb ik een aantal spellen bedacht voor casinogebruik. Bijvoorbeeld een behendigheidsspel met een hoofdprijs van 1 miljoen euro, geheel berekend met een uitbetaalpercentage van circa 70 procent, en een aantal “BKP” spelletjes, behendigheid met kleine prijzen. Jammer dat deze oplossing voor laagdrempelige inrichtingen nooit bij wet is toegestaan.’

Henk de Jager geeft verder sinds april 2002 een acht maal per jaar verschijnend blad uit: “Magische Machines.” ‘Dat blad handelt over alle soorten automaten, als ze maar van vóór het computertijdperk (circa 1976) zijn. Ik publiceer over slotmachines, jukeboxen, snoepautomaten, spelletjes en vooral over flipperkasten. Niet alleen over de automaten zelf, maar ook anekdotes van vroeger.

Tevens ondersteun ik via dat blad verschillende evenementen, waaronder het jaarlijkse “Big Star Flipper Contest”. een wedstrijd op klassieke 60-er en 70-er jaren flipperkasten op het IJmuidense strand. ‘En in het kleine beetje vrije tijd dat dan nog overblijft is hij dus bezig met zijn boek.

‘Dat loopt aardig uit de hand. Ik ben nu het 45e hoofdstuk aan het schrijven, dat handelt over 1987. Inmiddels heeft het boek 536 pagina’s A4 formaat, en bijna 800 kleurenafbeeldingen. Of het ooit uitgegeven zal worden? Ik vrees dat het drukken van zoiets uitgebreids een vermogen gaat kosten.

Wellicht is het op CD uit te brengen. In ieder geval wordt de uitgebreide kennis van flipperkasten die ik heb, op deze wijze veilig gesteld. Leuk voor de generatie na ons die flippers alleen maar zullen kennen “van plaatjes”.

Bronvermelding: Automaten Magazine Oktober 2003