Suzo

Suzo levert 40 jaar onderdelen, ‘Het komt altijd goed, is het niet vandaag dan is het morgen’

Stukje uit Automaten Magazine Juni 1995

1955-1995

Cor Suverein gaat er eens goed voor zitten. Zijn zoon, Patrick, rookt rustig zijn sigaartje. Beide nemen ze onbewust dezelfde houding aan. Linkerhand op de ene stoelleuning, rechter elleboog op de andere leuning en de hand steekt fier in de lucht. Beide overpeinzen het verleden. Suverein en Zonen in Rotterdam, Suzo, levert dit jaar al 40 jaar alle mogelijk denkbare onderdelen voor alle mogelijk denkbare automaten. Het waren veertig roerige jaren. Suverein senior vertelt…

1955 Het begin. Een jongensdroom wordt werkelijkheid! L.F.J. Suverein richt zijn eigen bedrijf op

‘Mijn vader is begonnen in februari 1955. Hij was chef-monteur bij Van Urk en het was altijd al een wens van hem om voor zichzelf te beginnen. Nou was in de vijftiger jaren het geld niet zo riant voor handen. Als je bij een bank kwam, kreeg je meestal nul op request, dus je moest van je eigen salaris een beetje sparen en dan na verloop van tijd kon je hier en daar een goedkope jukebox kopen.

Dat deed mijn vader dus ook. Hij spaarde een aantal maanden en dan kocht hij een jukebox. En die zette hij uit. Daar verdiende hij wat geld mee. Dat spaarde hij weer en toen kocht hij een tweede. Na die tweede jukebox kwam Van Urk erachter dat mijn vader voor zichzelf bezig was en ontsloeg hem. En toen moest mijn vader de keuze maken. Doe ik het wel, of doe ik het niet? Toen heeft hij dus maar door die zure appel heen gebeten. Dat was echt een tijdje afzien geweest voor die man.

De broekriem moest aangehaald worden! Maar hij had toch vrij veel succes. Hij repareerde ook voor anderen en op een gegeven moment dacht hij eraan om te gaan importeren. Hij had inmiddels zoveel geld bij elkaar dat hij in Amerika zelf een aantal bedrijven had aangeschreven en daar gebruikt goed kocht. Hij liet dan bijvoorbeeld tien automaten per boot naar Europa komen. Die knapte hij op, verkocht er vijf van en hield er vijf voor zichzelf en zo groeide de man.

Met zijn groothandel kwam mijn vader er al snel achter dat er veel onderdelen nodig waren. En die waren er maar weinig in Nederland. Dat was slechte handel. En wat er was, was erg duur. Iedereen vroeg maar wat. Toen vroeg mijn vader aan zijn contacten in Amerika of zij bij de zending tegelijkertijd wat onderdelen wilden stoppen. En op een gegeven moment ging het keihard. Men vroeg mijn vader “kun je hiermee helpen, of kun je me daaraan helpen?” Want hij had het gewoon liggen. Op een gegeven moment dacht mijn vader: “Hé, dit is een gat in de markt”. Die kasten indertijd vraten onderdelen.

1964 Flipperkast. Suzo Begint een groothandel in amusementsspellen

Toen verkocht hij, het was geloof ik in 1964, heel zijn automaten-exploitatie aan Bram Stukje. Later is dat Fons Van Hove geworden. Ken je die nog, uit Vught? En Van Hove heeft dat weer gekocht van Stukje. Die leeft niet meer, Bram Stukje. Ja, dat was best een flinke exploitatie. Mijn vader kreeg namelijk een conflictje met mijn broer Leo. Ze werkten toen samen. “Weet je wat”, dacht hij, “ik ga alléén door in onderdelen. Dat is het beste wat er is.

Bovendien, wil ik in onderdelen slagen, dan moet ik geen concurrent zijn van mijn collega’s”. Ze kwamen toch wel hoor, want ze zaten bloed-verlegen om onderdelen. Kijk, het is een slechte zaak voor een bedrijf dat automaten verkoopt om ook onderdelen te verkopen. Want je kunt niet tegen iemand die net bij jou voor een half miljoen aan kasten gekocht heeft, zeggen “ik krijg nog tweehonderd gulden voor dat zakje onderdelen”. Daar boet je altijd op in.

1966 Een gat in de markt! Onderdelen voor muntautomaten

Toen is hij begonnen met het gebouw aan de Tidemansstraat om te bouwen. Hij plaatste vitrines aan de zijkant. De oude garde kent dat nog wel. Men kwam en kon aanwijzen wat men wilde hebben. Een catalogus was er nog niet. Het bedrijf was een beetje een praathuis toen. Achterin de zaak stond een grote potkachel met wat erwtensoep in de winter. Iedereen kon een bak erwtensoep halen en tegelijkertijd onderdelen kopen. En na het weekend werd nog eens uitgebreid gesproken over de wedstrijd van Feijenoord. Dat is nostalgie. Ze hebben het er nog wel eens over. “Bij jouw vader was het allemaal veel gezelliger”. Maar dat is nu niet meer de business, hè? Van nostalgie kan je niet eten.

“Je ziet maar”

Ondanks zijn relaxte, eenvoudige, manier van zaken doen, kreeg mijn vader op een gegeven moment een hart-infarct. Tijdens zijn ziekbed heb ik de zaak voor hem draaiende gehouden, naast mijn eigen exploitatie. Maar moest hij eigenlijk toch stoppen. Zodoende deed hij de zaak over aan Leo en mij in 1969. Het conflict was inmiddels bijgelegd. “Je ziet maar wat je ermee doet”, zei hij, “Zie je het niet zitten, dan verkoop je het maar aan een ander”. Maar wij zagen dat eigenlijk wél zitten.

En na een jaar werd de zaak aan de Tidemansstraat al te klein. Het was dan ook maar 150 vierkante meter, maar goed. Daar zat de showroom in, het magazijn, het kantoor, alles eigenlijk. Binnen een jaar verdubbelden we de omzet. We raakten in gesprek met Hobea over ons ruimtegebrek waarop zij ons het pandje bij hun op de hoek aanboden, aan de Schonebergerweg. “Waarom niet”, dachten wij.

1975 Uitbreiding pand Schonebergerweg

Het was lekker dicht bij Hobea. Dat was toch een respectabel bedrijf met veel aanloop. We hebben perfect samengewerkt toen. We hebben daar een enorme ontwikkeling mee gemaakt. In een tijd van vijf jaar barstten we daar ook weer uit, joh. In elk gaatje en hoekje stonden onderdelen! En toen hebben we dat pand hier gekocht in 1980, aan de Pieter de Hoochstraat nr 40. En plotseling hadden we de beschikking over 1250 vierkante meter. Ik dacht “hier haal ik mijn pensioen nog wel”.

Maar opeens veranderde de markt: de elektronische apparaten deden hun intrede. Dat was zo rond 1979, 1980. En meteen merkten we dat de onderdelen-verkoop gigantisch terug liep. Er was bijna geen slijtage meer! We schrokken ons rot! We verkochten normaal gesproken een half miljoen spoelen en opeens liep dat terug naar éénderde daarvan. We zaten net in een duur pand!

1980 Verhuizing pand naar Pieter de Hoochstraat 40 – Rotterdam

Maar goed, al met al zijn we op een gegeven ogenblik om de tafel gaan zitten. We moesten een alternatief zoeken. Kijk, ik blijf altijd zeggen “iedereen die technische ontwikkeling tegenwerkt, gaat altijd op zijn bek”. En het is gewoon bewezen, met de technische ontwikkeling komt het altijd goed. Is het niet vandaag, dan is het morgen. De eerste stap die je moet zetten kan wel eens vervelend zijn, maar goed.

We werden dus wakker geschud, we moesten een andere kant op. anders werden we afgeslacht in de markt. En wat bleek; het bouwen van automaten werd simpel! Eerst betekende dat altijd enorme investeringen en was alleen weggelegd voor grote fabrikanten, maar nu kon elk simpel figuur op de hoek met een beetje ruimte een videootje maken!

1985 Uitbreiding pand Pieter de Hoochstraat.

Ook kwam bijvoorbeeld Barcrest met zijn Ambassadeur. Het was ineens mogelijk om van een Top Twenty een Ambassadeur te maken! Dat was vroeger, met een mechanische automaat, ondenkbaar. Er kwam een markt van ombouwen en re-build vrij. Ze kwamen geen knopjes meer kopen in zakjes van vijf of tien, nee, ze zeiden “doe mij er maar tweehonderd”!

We zijn toen ook in de markt-van-zelf-componenten-maken gesprongen. We begonnen met een joy-stick. Het ding vertoonde wat mankementen, maar naar verloop van tijd hadden we met ons produkt twintig tot dertig procent van de markt in handen. Dat waren gigantische verkopen. Maar dat is nu al weer over, afgelopen. Daar moet je niet over treuren. Dus zijn we weer andere produkten gaan lanceren zoals wisselaars en biljet-lezers.

We gingen meer dingen dan ooit maken, zoals hoppers, handles-mechanieken enzovoorts. En die vind je nu over de hele wereld op alle top-machines. In Las Vegas, in de Franse casino’s, Nieuw Zeeland, Australië, noem maar op. En weer barstten we uit ons pand maar gelukkig konden we de behuizing van de buren er bij kopen. Maar nu, 1995, zitten we weer te klein. We passen hier niet meer. Elke week staat hier een grote container die de straat blokkeert. Dus nu gaan we grond kopen in een randgemeente.

Niet te koop

Halverwege de jaren ’80 kreeg ik een telefoontje vanuit Engeland. Van een meneer van Corton Beach. Hij zei dat hij het over samenwerking wilde hebben. Een dag later stapt hij hier binnen en zegt: “Ik zeg het maar meteen, wij willen kopen”. Nee, zei ik. Suzo is al 35 jaar een familiebedrijf. Wij zijn niet te koop. “Maar jij weet nog niet wat wij willen betalen”. Jee, dat was toch wel een hoop geld. Dan loop je toch wel warm. Maar ik zei, nee, ik denk niet dat het wat wordt. Maar Patrick had er wel oren naar en mijn broer Leo ook. Dus belegden we een meeting met onze accountant. Die vond dat we te weinig kregen. “Je moet x vragen”, zei hij. En dat was geen probleem voor de Engelsen. Het was best moeilijk om afstand te doen, het is toch de zaak van je pa.

Het waren echt perfecte mensen. We hebben heel prettig samengewerkt. Maar het heeft maar zo’n anderhalf jaar geduurd. Kijk, ze werkten met teveel vreemd kapitaal. De rente was laag en de banken verstrekten veel te makkelijk geld. Op een gegeven moment wilden ze persé het dealership van Ford kopen. Dat is het helemaal daar, Ford. Dus ze kochten een keten van zo’n 38 garages. Twee maanden later bleek dat Ford het niet zag zitten.

En toen zakte ook de onroerend goed-markt helemaal in. De banken, dat gold voor meer bedrijven, vonden het genoeg. Jammer hoor, Corton Beach is gewoon als voorbeeld gesteld. Er was dus geen redden meer aan. Maar elke bank heeft zijn geld gekregen, dat moet gezegd worden, er is niks bij in gegaan. Het was een heel nerveuze tijd. Wij konden, na een tijdje touwtrekken, ons bedrijf weer terugkopen. Nou, zoiets maak je maar één keer in je leven mee natuurlijk.

Achteraf zeg ik ook, je bedrijf verkopen is een slechte zaak. Je rekent één keer af en dan moet je je geld maar zien te beleggen. Dat is heel moeilijk. Je bent een kanjer als je gulden, een gulden blijft. Het is weg voor je het weet. Nee, de beste rendement haal je uit je eigen toko. Ik ben in die tijd ook wel erg teleurgesteld door een aantal leveranciers in Europa. Waar je 30 jaar klant was geweest, stond je opeens in de rook… We hebben toen een vervelende tijd gehad.

Maar goed, naar verloop van tijd, hebben we de draad weer opgepikt. We hebben inmiddels vijf vestigingen: één hier in Nederland en verder zitten we in Duitsland, Engeland, Polen en België. Er werken in totaal 70 mensen bij Suzo en we realiseren een groepsomzet van 40 miljoen gulden. We doen veel in biljart, darts, slotmachines, flipperkasten en videootjes over de hele wereld. Ik kan geen land opnoemen waar wij geen zaken doen. Je mag ons gerust de marktleider in Europa noemen.

Patrick is directeur van de Holding. Die zit inmiddels ook al weer 13 jaar in de zaak. Hij was zestien toen hij hier begon. Op zijn 21e heeft hij mede het filiaal in Duitsland op poten gezet. Toen Corton Beach failliet ging, was ik opgebrand. Daar had ik zoveel energie ingestoken. Mijn broer Leo is, vanwege zijn gezondheid, niet meer terug gekomen in de zaak. Patrick heeft toen een boel opgevangen. Ik ben nu president commissaris.

De toekomst? Die zien wij zonnig tegemoet Wat er nu gebeurt in de exploitatie heeft natuurlijk zijn weerslag op ons. Je moet steeds harder lopen voor je gulden. Maar wij zijn druk bezig met nieuwe ideeën… en de voorbereidingen voor een héél groot feest!’

1955 – Een jongensdroom wordt werkelijkheid! L.F.J. Suverein richt zijn eigen bedrijf op.
1964 – Begint een groothandel in amusementsspellen.
1966 – Een gat in de markt! Onderdelen voor muntautomaten.
1971 – Opening van een nieuw bedrijfspand voor onderdelen aan de Schonebergerweg – Rotterdam
1975 – Uitbreiding pand Schonebergerweg.
1980 – Verhuizing pand naar Pieter de Hoochstraat 40 – Rotterdam.
1985 – Uitbreiding pand Pieter de Hoochstraat.
1987 – Oprichting Suzo International (D) – Aken.
1990 – Oprichting Suzo International (UK) Ltd – Londen.
1991 – Oprichting Suzo International (PL) Spzoo – Gdansk.
1994 – Nieuw pand Suzo International (D) GmbH Alsdorf Duitsland.
1995 – Ingebruikname van het nieuwe magazijn in Alsdorf – Duitsland.

Bronvermelding: Automaten Magazine Juni 1995